Nguyên tố Bo có vẻ như là một nguyên tố không quá quen thuộc đối với mọi người, nhưng nó là một chất vô cùng quan trọng đối với sức khỏe con người cũng như trong nông nghiệp. Hóa trị của nguyên tố B, tính chất và vai trò trong đời sống hàng ngày như thế nào thì chúng ta tìm hiểu dưới bài viết này một cách chi tiết và đầy đủ nhất nhé.
Vài nét khái quát về nguyên tố B:
Bo (bắt nguồn từ từ tiếng Pháp bore /bɔʁ/) là tên một nguyên tố hóa học trong bảng tuần hoàn nguyên tố có ký hiệu B và số hiệu nguyên tử bằng 5, nguyên tử khối bằng 11.
Cấu tạo :
– Ký hiệu hóa học: B.
– Nguyên tử khối: 10,81 g/mol
– Số đơn vị điện tích hạt nhân: Z = 5.
– Hóa trị :III
– Độ âm điện: 2,04
– Số oxi hóa: +3
– B không tạo nên cation trong dung dịch → không xác định được thế điện cực.
– B giống nhiều với Si (nhóm IVA) hơn Al và các nguyên tố cùng nhóm.
Là một nguyên tố á kim hóa trị +3, bo xuất hiện chủ yếu trong quặng borax. Có hai dạng thù hình của bo; bo vô định hình là chất bột màu nâu, nhưng bo kim loại thì có màu đen. Dạng thù hình kim loại rất cứng (9,3 trong thangon Mohs) và là chất dẫn điện kém ở nhiệt độ phòng. Không tìm thấy bo tự do trong tự nhiên.
Một số ứng dụng của Bo và hợp chất
– Bo dạng vô định hình được dùng trong pháo hoa do có ngọn lửa đặc biệt.
– Hợp chất có giá trị kinh tế nhất của Bo là natri tetraborat decahydrat Na2B4O7·10H2O (borax) được dùng làm lớp vỏ cách nhiệt cho cáp quang hay dùng làm chất tẩy trắng natri perborat.
– Bo10 được sử dụng trong các lò phản ứng hạt nhân, chống bức xạ và phát hiện nơtron.
– Các hợp chất của Bo được sử dụng dụng nhiều trong tổng hợp các hợp chất hữu cơ, bảo quản gỗ, sản xuất borosilicat, kết cấu tàu vũ trụ, nhiên liệu cho tên lửa…
Tính chất nguyên tố Bo :
Tính chất vật lý :
Bo là chất rắn, tồn tại dưới 1 số dạng thù hình khác nhau.
– Bo vô định hình màu nâu; tỉ khối: 2,45.
– Bo dạng tinh thể có màu đen – xám vì lẫn tạp chất borua kim loại (có dạng mặt thoi α; β và dạng tứ phương).
+ Có ánh kim và bề ngoài giống kim loại.
+ Tỉ khối là 2,33; cứng gần bằng kim cương.
– Bo khó nóng chảy: nhiệt độ nóng chảy là 20720C và nhiệt độ sôi ở 37000C
– Rất cứng, giòn. Ở nhiệt độ phòng bo là một chất dẫn điện kém nhưng là chất dẫn điện tốt ở nhiệt độ cao.
– Khối lượng riêng là 2,34 g/cm3.
Tính chất hóa học :
– Bo là một nguyên tố phi kim hóa trị III → tính chất của B phụ thuộc nhiều vào mức độ tinh khiết và dạng tinh thể.
+ Điều kiện thường, Bo khá trơ về mặt hóa học.
+ Chỉ tác dụng trực tiếp với F2
2B + 3F2 → 2BF3
+ Khi đun nóng, tác dụng được với nhiều nguyên tố, hợp chất:
a. Tác dụng với phi kim
Ở nhiệt độ cao, B phản ứng với các phi kim như nitơ, lưu huỳnh, oxi, halogen,…
4B + 3O2 → (ĐK: 700oC) 2B2O3
2B + 3S → (ĐK: to) B2S3
2B + N2 → (ĐK: 1200oC) 2BN (bo nitrua)
12B + 3C → (ĐK: 2800oC) B12C3 (bo cacbua)
- Hóa trị của Beri ( Be), Tính chất và hợp chất chuẩn của Be
- Hóa trị của liti ( Li ), tính chất hóa học và khối lượng nguyên tử
b. Không tan trong các dung dịch HCl và HF.
– Tan chậm trong các dung dịch đậm đặc HNO3; H2SO4; H2O2 và 1 số chất oxi hóa mạnh → axit boric H3BO3.
B + 3HNO3 → H3BO3 + 3NO2 (đặc, nóng)
2B + 3H2SO4 → 2H3BO3 + 3SO2 (đặc nóng)
c. Tác dụng với hơi nước (nhiệt độ khoảng 700 – 8000C)
2B + 3H2O (hơi) → (ĐK: 700-800oC) B2O3 + 3H2
d. Tác dụng với dung dịch kiềm đặc – nóng hoặc kiềm nóng chảy:
2B (bột mịn) + 2NaOH(đặc) + 6H2O → 2Na[B(OH)4] + 3H2
4B + 4NaOH + 3O2 → 4NaBO2 + 2H2O
e. Đun nóng trong khí quyển NH3 hay NO, B cũng tạo thành BN:
2B + 2NH3 → (ĐK: to) 2BN + 3H2
5B + 3NO → (ĐK: to) 3BN + B2O3
Vai trò của boron với não bộ và xương khớp :
Đối với não bộ:
Các nghiên cứu đã chứng minh boron đóng vai trò rất quan trọng đối với chức năng não bộ và là dưỡng chất vô cùng thiết yếu đối với con người. Nghiên cứu chỉ ra rằng sự thiếu hụt boron có thể dẫn đến hiệu suất công việc kém liên quan đến tốc độ hoạt động và sự khéo léo, khả năng tập trung, trí nhớ ngắn hạn.
Một nghiên cứu khác cho thấy những người tham gia khi được bổ sung vào chế độ ăn 3.25 mg boron có khả năng ghi nhớ lâu hơn và khả năng điều phối hoạt động giữa tay và mắt tốt hơn so với những người có chế độ ăn ít boron.
Tuy nhiên hiện nay người ta vẫn chưa đưa ra được những khuyến nghị dinh dưỡng đối với nguyên tố boron như nhu cầu khuyến nghị hàng ngày cũng như thông tin về những bệnh tật sẽ gặp phải nếu thiếu boron.
Có một số bằng chứng cho thấy rằng boron có thể giúp tăng cường thành tích thể thao của các vận động viên bằng cách tăng khả năng phối hợp vận động giữa tay và mắt, cùng với một số nghiên cứu khá hạn chế hỗ trợ cho ý kiến rằng boron có thể giúp tăng khối lượng cơ của bạn.
Đối với xương và khớp
Cùng với khả năng giúp cho não luôn ở trong trạng thái hoàn hảo nhất, boron còn tham gia vào việc giữ cho bộ xương luôn chắc khỏe, là một yếu tố vô cùng quan trọng đối với các vận động viên.
Ngoài ra, nó cũng là một thành phần có khả năng phòng bệnh xốp xương – là tình trạng bào mòn dần của xương – tuy nhiên vẫn chưa có đủ các bằng chứng lâm sàng để hỗ trợ cho vấn đề sử dụng nguyên tố này trong điều trị bệnh.
Các nghiên cứu ban đầu đã chỉ ra rằng boron đóng vai trò quan trọng trong điều trị bệnh viêm xương khớp, là một bệnh thoái hóa khớp. Tuy nhiên, mặc dù thực phẩm chức năng bổ sung boron đã được coi là liệu pháp điều trị có thể được cân nhắc sử dụng đối với bệnh nhân mắc bệnh khớp nhưng vẫn cần thêm nhiều nghiên cứu để hỗ trợ thêm cho tác dụng này của boron.
Boron được coi là một nguyên tố an toàn cho hầu hết mọi người, tuy nhiên cũng như những chất khác sử dụng với liều lượng lớn có thể gây ngộ độc. Khả năng ảnh hưởng của boron đến nồng độ estrogen cũng là một vấn đề đáng quan tâm đối với nhiều phụ nữ. Hai nghiên cứu nhỏ đã chỉ ra rằng những phụ nữ trong thời kỳ mãn kinh sử dụng liệu pháp thay thế estrogen có thể làm gia tăng nguy cơ mắc ung thư vú và ung thư tử cung.
Do vậy, điều quan trọng là bạn cần trao đổi với bác sỹ trước khi sử dụng viên uống bổ sung boron. Hầu hết các chuyên gia đều đưa ra lời khuyên rằng tốt nhất là bạn nên bổ sung boron hàng ngày thông qua chế độ dinh dưỡng bằng các loại trái cây và rau xanh trước khi nghĩ đến việc sử dụng thực phẩm chức năng.
Xem thêm thông tin tại đây :
Hidro (H) hóa trị mấy? Nguyên tử khối và tính chất hóa học
C CO2 Phương trình hóa học Cacbon tác dụng với Cacbon Dioxit.
Sự biến đổi tuần hoàn cấu hình electron nguyên tử của các nguyên tố hóa học
Oxy là gì? tính chất vật lý và tính chất hóa học của oxy
H2O CO2 = H2CO3 Viết Phương Trình Nước Tác Dụng Với Khí CO2.